ABD'de Donald Trump'ın seçimi kazandığı gün, Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'da siyasi kriz patlak verdi.
"Trafik ışıkları" olarak bilinen koalisyon hükümetini oluşturan üç parti, dün Başbakanlıkta bir araya geldi.
Hür Demokrat Parti (FDP) lideri ve Maliye Bakanı Christian Lindner görüşmede erken seçim önerisinde bulundu. Başbakan Olaf Scholz ise bunu reddetti. Scholz, bu hamlenin ardından Lindner'i Maliye Bakanlığı görevinden aldı.
Koalisyon hükümetinin, başta 2025 bütçesi olmak üzere çok sayıda ekonomik başlıkta anlaşmazlık yaşadığı biliniyordu.
Erken seçim kapıda
Başbakan Scholz, bu adımı ülkeye zarar verilmemesi için attığını ifade etti.
Almanya'nın gerekli kararları alabilecek güce sahip bir hükümete ihtiyaç duyduğunu dile getiren Scholz, 15 Ocak'ta güven oylamasına gidileceğini ve ardından mart ayında erken seçime gidileceğini açıkladı.
Şansölye, Budapeşte'deki zirvede Avrupalı ortaklarına güven vermeye çalışacak.
Burada güven oyu alamaması durumunda Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'den seçime gitmesini isteyecek. Bu tarihten itibaren Almanya, 60 gün içinde erken seçime gidebilecek.
Scholz, dün gece geç saatlerde yaptığı açıklamada, kamuoyu yoklamalarında önde giden muhafazakâr muhalefet lideri Friedrich Merz'den, ekonomi ve savunmayla ilgili kritik yasa tasarılarını geçirme konusunda destek isteyeceğini söyledi.
Üçlü koalisyonun sona ermesi, üst üste ikinci yıl küçülmeye hazırlanan Almanya'nın ekonomisi için son derece kötü bir zamanlama oldu.
FDP Federal Meclis Grup Başkanı Christian Dürr, Berlin'de yaptığı açıklamada, parti lideri olan Maliye Bakanı Christian Lindner'in bakanlık görevinden alınmasının ardından tüm FDP'li bakanların hükümetten geri çekildiğini bildirdi.
Dürr, FDP'li tüm bakanların istifalarını Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'e sunacaklarını belirtti.
Böylece FDP, Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller ile olan koalisyon ortaklığından ayrılma kararı almış oldu.
Görevden alınan Maliye Bakanı Linder, hükümet ortakları arasında yaşanan gerilime ilişkin Federal Mecliste açıklama yaptı.
FDP Genel Başkanı Lindner, "Başbakan, anayasadaki borç frenini askıya almamı talep etmiştir. Görev yeminimi ihlal edeceği için bunu kabul edemezdim. Bu nedenle Şansölye bu akşamki koalisyon toplantısında benimle ve FDP ile işbirliğini iptal etti" dedi.
Şansölye Scholz'a, yeni bir federal hükümetin kurulmasını kolaylaştırmak ve Almanya'nın hareket kabiliyetini garanti altına almak için erken seçim önerdiğini kaydeden Lindner, "Şansölye, koalisyon toplantısında bu teklifi sert bir şekilde reddetti." diye konuştu.
FDP olarak neredeyse üç yıldır hükümet ortaklığı sorumluluğunu taşıdıklarını belirterek "Net ilkelerimiz ve inançlarımız var. Şimdi ülkemiz yeni bir yön kararıyla karşı karşıya. Yeni bir büyüme, refah ve inovasyon çağına ihtiyacımız var ve Hür Demokratlar hala bu ülke için sorumluluk almaya hazır ve gelecek yıl başka bir hükümette de aynısını yapmak için mücadele edeceğiz." ifadelerini kullandı.
Lindner, Başbakan Olaf Scholz'u, Almanya'nın yeni bir başlangıç yapmasını sağlayacak güce sahip olmamakla eleştirdi.
Koalisyonun en küçük partisi olan FDP; Sosyal Demokratlar ve Yeşiller ile bir dizi konuda uzun süredir anlaşmazlık içindeydi. Bunların en çarpıcı olanı dar bütçenin nasıl bölüşüleceği ve sorunlu Alman ekonomisinin nasıl canlandırılacağı konusuydu.
Koalisyon hükümeti, 2025 bütçesi, ikinci emeklilik paketi ve "Büyüme Girişimi-Almanya için Yeni Ekonomik Dinamikler" adı verilen bir büyüme paketi konusunda zorluk yaşıyor.
Lindner defalarca koalisyonu terk etme mesajı vermiş ve önümüzdeki hafta yapılcak zorlu mali müzakereler öncesi “bir kararlar sonbaharı” uyarısında bulunmuştu.
FDP'nin sert tutumu, 2025 için hazırlanacak bütçe konusunda ortakları anlaşmazlığa düşürdü ve ülkede hükümet krizi havası oluşturdu.
Scholz, “ülkenin bütünlüğünü tehlikeye atmadan önümüzdeki yıllarda güvenliğimizi ve savunmamızı nasıl sağlıklı bir şekilde finanse edebileceğimiz konusunda artık netliğe ihtiyacımız var. Amerika'daki seçimler göz önüne alındığında, bu belki de her zamankinden daha acil” diye konuştu.
Maliye Bakanı Christian Lindner ile Ekonomi ve İklim Koruma Bakanı Robert Habeck, ekonominin canlandırılması için farklı ve birbirlerinden bağımsız olarak öneriler sundu. Partiler arasında koordineli bir şekilde yapılmayan bu öneriler, koalisyonda derin bir ayrışma olduğunu gösterdi.
