TÜRK-İŞ araştırmasının 2024 Ocak ayı sonucuna göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 15 bin 48 TL'ye yükseldi.
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 49 bin 19 TL’ye yükseldi.
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti' de aylık 19 bin 630 TL'ye yükseldi.
Geçen ay açlık sınırı 14 bin 431 TL olarak açıklanırken yoksulluk sınırı 47 bin 9 TL olarak açıklanmıştı. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 18 bin 796,36 TL’ydi.
Böylelikle açlık sınırı 1 ayda 617 lira artarken yoksulluk sınırı aylık bazda 2 bin 10 TL arttı.
Mutfak enflasyonu
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 4,27 oranında gerçekleşti. Son on iki ay itibariyle değişim oranı yüzde 69,76 oldu. On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 79,44 olarak hesaplandı.
Türk-İş hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Ocak 2024 itibariyle gözlemlenen değişim harcama gruplarına göre şu şekilde oldu:
Et fiyatlarında -geçen ay olduğu gibi- bu ay da artış görüldü. Bu grupta en yüksek artış balık fiyatlarında gözlemlendi. Ortalama balık fiyatlarında 32 TL’lik bir artış görüldü. En fazla tüketilen hamsinin kilogram fiyatı 120 TL’ye kadar yükseldi.
Yumurta fiyatları yılsonu fiyat ayarlamaları nedeniyle 0,20 kuruşluk bir artış gözlemlendi. Tavuk fiyatları ise geçen aya göre 5 TL artış göstererek ortalama kg fiyatı 77 TL’den marketlerde yer aldı.
Kuru baklagiller grubunda bir miktar fiyat artışı görüldü. Bu grupta en yüksek artış yeşil mercimekte gerçekleşti. Yeşil mercimeğin kilogram fiyatı ortalama 86 TL’den, marketlerdeki raflarda yer aldı.
Lahana, ıspanak, pırasa, brokoli ve kereviz gibi kış mevsiminde ağırlıklı tercih edilen sebzelerin kilogram fiyatlarında 5 ila 10TL arasında bir artış olduğu tespit edildi. Taze meyve sebze grubunda fiyatı aynı kalan tek ürün patates olarak tespit edildi.
Meyve tezgahlarında sadece elmanın fiyatında bir miktar düşüş gözlemlendi. Bu ay kalan diğer meyve fiyatlarında ortalamada 3 TL’lik bir artış hesaplandı.
Bu ay ekmek fiyatı arttı ve Ankara’da 200 gramlık ekmek fiyatı 8 TL olarak belirlendi. Böylece 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek fiyatında 105 TL’lik artış meydana geldi.
Geçen ay fiyatı bir önceki aya göre sabit kalan zeytinyağı bu ay litre fiyatında ortalama 30 TL’lik artışla bu grubun en yüksek artışa sahip ürünü olarak belirlendi. Zeytinyağı fiyatları marketlerde ortalama litresi 330 TL’den satılmaktadır. Aynı şekilde zeytin fiyatlarında görülen 17 TL’lik artış ile siyah zeytin ortalama 225 TL, yeşil zeytin ortalama 190 TL’den market raflarında yer almaktadır.
Yağlı tohumlar ise (ceviz, fındık, yer fıstığı ve ay çekirdeği) kilogram fiyatında yüzde 8 oranında artışla ortalama 339 TL’den satılmaktadır.
Diğer gıda maddeleri grubunda en yüksek artış ortalamada 56 TL ile baharatlarda (kimyon, nane, karabiber vb.)gerçekleşmiştir. Ihlamur fiyatında geçen aya göre kısmi bir artış belirlenmiş, pekmezin fiyatında ise 14,50 TL’lik bir artış tespit edilmiştir.
Balık fiyatları zamlandı
Et fiyatlarında bu ay artış görüldü. En yüksek artış balık fiyatlarında gözlemlendi. Ortalama balık fiyatlarında 32 lira artış oldu. En fazla tüketilen hamsinin kilogram fiyatı 120 liraya kadar yükseldi. Yumurta fiyatlarında 20 kuruşluk bir artış gözlemlendi. Tavuk fiyatları ise geçen aya göre 5 lira artış göstererek ortalama kilogram fiyatı 77 liradan marketlerde yer aldı. Kuru baklagiller grubunda bir miktar fiyat artışı görüldü. Bu grupta en yüksek artış yeşil mercimekte gerçekleşti. Yeşil mercimeğin kilogram fiyatı ortalama 86 liradan, marketlerdeki raflarda yer aldı.
Ortalama meyve, sebze kilogram fiyatı 32,53 lira
Taze sebze, meyve grubunda; mevsim şartlarının nispeten olumlu ilerlemesi nedeniyle ortalama sebze fiyatlarında kısmi artış gözlemlendi. Lahana, ıspanak, pırasa, brokoli ve kereviz gibi kış mevsiminde ağırlıklı tercih edilen sebzelerin kilogram fiyatlarında 5 ila 10 lira arasında bir artış tespit edildi. Taze meyve sebze grubunda fiyatı aynı kalan tek ürün patates oldu. Meyve tezgahlarında sadece elmanın fiyatında bir miktar düşüş gözlemlendi. Bu ay kalan diğer meyve fiyatlarında ortalamada 3 lira artış hesaplandı. Ortalama sebze kilogram fiyatı 34,34 lira, ortalama meyve kilogram fiyatı 34,25 lira oldu. Hesaplamada 25'i sebze ve 10'u meyve olmak üzere toplam 35 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve, sebze kilogram fiyatı 32,53 lira tespit edildi.
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmek fiyatı arttı ve Ankara'da 200 gramlık ekmek fiyatı 8 lira belirlendi. 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek giderinde 105 lira artış meydana geldi. Tahıllar grubunda sınırlı seviyede artış yaşandı. Marketlerde ürün çeşitliliğinde azalma tespit edildi.
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta; geçen ay fiyatı bir önceki aya göre sabit kalan zeytinyağı, bu ay litre fiyatında ortalama 30 lira artışla bu grubun en yüksek artışa sahip ürünü olarak belirlendi. Zeytinyağı fiyatları marketlerde ortalama litresi 330 liradan satıldı. Aynı şekilde zeytin fiyatlarında görülen 17 lira artış ile siyah zeytin ortalama 225 lira, yeşil zeytin ortalama 190 liradan market raflarında yer aldı. Yağlı tohumlar ise (ceviz, fındık, yer fıstığı ve ay çekirdeği) kilogram fiyatında yüzde 8 oranında artışla ortalama 339 liradan satıldı.
Son grup içinde yer alan diğer gıda maddelerinden; en yüksek artış ortalamada 56 lira ile baharatlarda gerçekleşti. Ihlamur fiyatında geçen aya göre kısmi artış belirlendi. Pekmezin fiyatında ise 14,50 lira artış tespit edildi. Salça, reçel, bal ve şeker fiyatlarında bazı marketler sabit kaldı bazı market fiyatlarında indirim tespit edildi. Fakat ortalama fiyatlar aynı kaldı.
