Reuters'ın haberine göre dünya genelindeki borsalar dünkü sert düşüşten kısmen toparlanarak bugün yükselirken, yen ABD merkez bankası (Fed) yetkililerinin yatırımcıları yatıştıran açıklamalarıyla birlikte kısmen istikrar kazandı.
Japon Nikkei endeksi dün yüzde 12 düşüşle Ekim 1987'den beri en büyük günlük kaybını kaydettikten sonra bugünyüzde 10'dan fazla yükseldi.
Avrupa'nın en büyük şirketlerini takip eden STOXX 600 endeksi yüzde 0,5 yükselerek dünkü yüzde 2.2'lik düşüşün bir kısmını bankacılık, seyahat ve eğlence sektörü hisseleri öncülüğünde telafi etti.
Para piyasaları temkinli seyrederken dün art arda beşinci seanslık yükselişiyle yedi aylık zirvesini gören yen yüzde 1 düştü.
Uzmanların dünkü ve bugünkü piyasa hareketleri ile ilgili yorumları şöyle oldu:
Chris Beauchamp, Baş Piyasa Stratejisti, IG, Londra
"Sabah uyandığınızda Japonya'nın yüzde 10 ila yüzde 12 düştüğünü görmek, dünyadaki en aklı başında insanın bile ödünü koparır, dolayısıyla insanların kaçması anlaşılabilir bir durumdur."
Teknoloji hisselerine bakarsanız, Nasdaq 100, hatta Nasdaq Composite bile, bir ara (zirvesinden) yüzde 17 düşmüştü. Temmuzdaki yüksek değerlermesinden sonra bir büyük bir düzeltme yaşamıştı; yani epey bir köpüğü alınmıştı. Bunun en düşük seviye mi olacağını yoksa iki ay sonra tekrar buraya mı döneceğimizi bilemiyoruz.
Yılın bu zamanında zayıflık görmek normal. Asıl soru şu: Bu düşüş, piyasaları sıfırlamak için yeterli miydi yoksa daha fazlası mı olacak?"
Mohit Kumar, Avrupa Baş Ekonomisti, Jefferies, Londra
"Piyasalara bir miktar normallik geri dönmeye başladı. Fed'in toplantılar arasında faizlerde kesintiye gideceğini ya da eylülde 50 baz puanlık bir faiz indirimi yapacağını düşünmüyoruz. ABD ekonomisinin ya da Avrupa'nın sert bir inişe doğru gittiğini düşünmüyoruz.
"Son birkaç seanstaki agresif piyasa tepkisi, ABD ekonomisine ilişkin piyasa algısındaki değişimi güçlendiren yoğun pozisyon alma, carry trade'lerin (ara kazanç işlemleri) çözülmesi, yaz aylarındaki likidite azlığı ve jeopolitik endişelerin bir araya gelmesinden kaynaklandı."
Mark Dowding, CIO, RBC BlueBay Varlık Yönetimi, Londra
"Faizler ve resesyon korkuları nedeniyle hisse senetlerinde yaşanan hareketlerin ardından piyasaların istikrar kazanması gerektiğini düşünüyoruz. Japon hisse senetleri burada güçlü bir sıçrama yapmalı. Japon devlet tahvili getirileri çok fazla yükseldi. Ayrıca yendeki yükselişin şimdilik duracağını düşünüyoruz."
Seo Sang-Young, Analist, Mirae Asset Securities, Seul
"Ekonomik durgunluk henüz başlamamış olmasına rağmen piyasa başlangıçta büyük bir şok yaşadı. Yakın vadede bir miktar toparlanma olacak ancak ekonomi yavaşladığı için oynaklık artmaya devam edecek.
Dünkü keskin düşüşlerden sonra piyasa için çok fazla aşağı yönlü etmen kalmadı fakat aynı zamanda çok fazla yukarı yönlü etmen de görülmüyor. Dördüncü çeyreğe girerken ve düzeltme sürecinden geçerken piyasa muhtemelen durgunluğu fiyatlamaya başlayacaktır. Ekonomik veriler her zamankinden daha önemli hâle geliyor."
John Milroy, Özel Servet Danışmanı, Ord Minnett, Sydney
"Bu büyüklükteki hareketleri görmeyeli uzun zaman olmuştu. Bu yükselişin sürdürülebilir olup olmadığından emin değilim ancak bu hareketler pahalı işlem gören bir piyasayı yansıtıyor. Hâlâ kenarda duran önemli miktarda nakit var; bu nedenle daha büyük düşüşlerin çok uzun sürmesini beklemiyorum. Fakat VIX'in (Volatilite Endeksi) geçen ay boyunca yükseldiğini not ediyorum."
Wong Kok Hoi, APS Varlık Yönetimi Kurucusu ve Eş Başkanı, Singapur
"Özellikle Intel, Nvidia gibi bazı hisse senetlerindeki satışlar korkutucuydu ve bu nedenle ABD ve Japonya gibi piyasaları yukarı çeken coşku muhtemelen bir duraklama yaşayacaktır.
Sağduyu ve akılcılık bir şekilde geri dönecektir. Daha az kesin olan şey ise kaldıraçlı carry trade(Yatırımcıların, düşük faizli para birimlerinden borç alarak daha yüksek faizli para birimlerine yatırım yapması) ve nicel analizci stratejilerinin kapsamı ve uğranılan kayıplardır. Kaçınılmaz olarak, bazıları dün kötü bir şekilde yara aldılar ve bu sert bozgundan sağ çıkamayabilirler."
Ryota Abe, Ekonomist, SMBC, Singapur
"Şu ana kadar görülen satışların boyutu çok fazla ve ABD ekonomisindeki resesyon korkuları azaldı. Piyasa duyarlılığı, küresel ekonomi ve jeopolitik riskler konusunda eskisine kıyasla biraz daha temkinli davranılmasıyla iyileşecektir.
Önümüzdeki çeyreklerde açıklanacak olan ABD ekonomik verileri muhtemelen ekonominin yavaşlamaya devam edeceğine işaret edecek ve bu da ekonominin bir gün resesyona gireceği görüşünü beraberinde getirebilir. Kısacası, iyimser temkinlilik piyasalarda her zaman var olacaktır."
Vasu Menon, Yatırım Stratejisi Genel Müdürü, OCBC, Singapur
"Bu noktada, birden fazla hareket ve satış ivmesi göz önüne alındığında piyasanın dibe vurduğunu söylemek için henüz çok erken. Fakat sorulması gereken temel soru, ekonomi ve kâr görünümünün önemli ölçüde değişip değişmediği ve şimdilik aceleci davranmak için çok erken olup olmadığıdır. Resesyon korkularının gerçekten haklı olup olmadığını görmek için önümüzdeki haftalarda ekonomik verileri izlememiz gerekecek.
Dünya genelinde borsalar düşerken, yatırımcılar geçen hafta para politikasını gevşetme fırsatını kaçıran Fed'in acil bir faiz indirimi yapması ihtimalinden bahsediyor. Bu pek olası görünmüyor. Piyasadaki satışlar, ABD ekonomisinin çökmüş ve zor durumda olmasından değil, yen carry işlemlerinin çözülmesinden ve yapay zekâ endişelerinden kaynaklanıyor. Dolayısıyla Fed'in devreye girip borsa yatırımcılarının kayıplarını azaltması için bir neden yok."
Ron Shamgar, Avustralya Hisse Senetleri Müdürü, Tamim Varlık Yönetimi, Sydney
"Benim görüşüme göre bu piyasa kargaşası büyük ölçüde yen carry trade'inin kısmen çözülmesinden kaynaklanıyor. Bu durum, ABD istihdam rakamlarının beklenenden biraz daha zayıf geldiği ve İran'ın İsrail'e olası bir saldırıda bulunabileceği bir günde gerçekleşti.
Bu etmenleri, bu yıl şimdiye kadar olağan olan ve yılda iki kere görülen yüzde 5 ila yüzde 10'luk geri çekilme veya düzeltmeyi görmeyen bir piyasa ile birleştirdiğinizde, birden desteği yitirdiğiniz bir durumla karşılaşırsınız. Önümüzdeki birkaç hafta boyunca dalgalanmanın devam edeceğini ve hisse senedi fiyatlarının yönünü ağustos sonunda Avustralya ve ABD'de açıklanacak bilançoların belirleyeceğini düşünüyoruz."
