Emeklilik şartları herkes için farklı olarak uygulanıyor. 9 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olan emeklilikte yaşa takılanların (EYT) birçoğu geçen sene emekli olmuştu.
Şimdi de Türkiye yeniden sandık başına gitmeye hazırlanırken 2000 yılı sonrasında işe başlayanlar için emeklilik yolunu açan bir düzenleme teklifi Meclis'te...
Yeni düzenleme ile 2000-2008 arası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıtlı olanlar ve emeklilikte yaşa takılanlar için emeklilik yolu açılıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan çalışma kapsamında, sigorta başlangıç tarihleri 1999 sonrası olanlar için kademeli emeklilik sisteminin onaylanması halinde, 2000 ve 2008 arası sigorta girişi olanlar, istenen koşulları sağladıkları takdirde emekli olabilecekler.
Kademeli emeklilik umudu
Kademeli emeklilik sisteminin onaylanması halinde EYT düzenlemesi sonrasında güncellenen prim-yaş listesine göre 2000 ve 2008 arası sigortalı olanlar erken emekli olabilecekler. Sigorta başlangıç tarihleri 1999 sonrası olanlar için ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan çalışma kapsamında Kademeli emeklilik sisteminin onaylanması halinde 2000 ve 2008 arası sigorta girişi olanlar, istenen koşulları sağladıkları taktirde emekli olabilecekler.
Yeni düzenleme altında işe giriş tarihine göre emeklilik yaşının öne çekilmesi anlamına da geliyor. 2000 yılında işe başlayan bir kişi 6 yıla kadar erken emeklilik hakkına sahip olabiliyor. İşe giriş tarihi ilerledikçe emekli olma yaşı artıyor.
Emekli şartları neler?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’da değişiklik yapılmadan önce; kanunda belirtilen prim şartı sağlanması halinde kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi emeklilik şartları arasındaydı. 8 Eylül 1999 tarihinde kabul edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile birlikte kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde ise bu yaş 60 oldu. 2008 yılında ise ilk kez sigortalı olarak işe başlayan olan kişiler için 5510 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı 65’e yükselmiş oldu. Yani 2008 yılında yapılan değişiklikle sigorta primi dolmuş olan kişiler emekli olabilmesi için 65 yaşına kadar beklemesi halinde emekli olabiliyordu.
"Türkiye tarihine emeklilik açısından baktığımızda, EYT benzeri üç farklı Emeklilik Yasası çıkarıldığını görüyoruz” diyen SGK Uzmanı Emin Yılmaz konuya ilişkin Vatan’a yaptığı açıklamasında şu değerlendirmede, "Mevcut yasalarımıza göre, emeklilikle ilgili olarak üç dönem esas alınıyor: 1999 öncesi, 1999 ile 2008 arası ve 2008 sonrası. Sigortaya başlangıç tarihiniz, bu emeklilik şartlarını otomatik olarak belirliyor. Şu anki yasa doğrultusunda kısaca özetlemek gerekirse, 8 Eylül 1999'dan önce, yaş haddi kaldırıldı; erkekler için 25 yıl, kadınlar için 20 yıl süre geçmesi gerekiyor ve prim günleri 5.000 ile 5.975 gün arasında değişiyor. 8 Eylül 1999'dan bir gün sonra, yani 9 Eylül 1999 ile 1 Mayıs 2008 arasında, yaş haddi erkeklerde 60, kadınlarda 58 olarak belirlendi ve prim günleri 7.000 güne yükseltildi. Şu anda Meclise sunulan ikinci bir EYT yani 2000 sonrasında işe başlayanlarla ilgili bir yasa teklifi var. Bu grup, haklarını talep etmek için bir dernek kurdu" dedi ve ekledi:
'Her şey mümkün'
"Yasa teklifinin içeriğine bakıldığında, prim günlerinin özellikle 6.250 günden başlayarak 7.000 güne kademeli olarak artırılması, yani direkt 7.000 gün değil, 6.250 günden başlayarak tanımlanan prim günlerinin kendi içinde kademeli olarak değişmesi, ikinci grup EYT ile ilgili yaşların da 43'ten başlayıp 50 ve 52 yaşa kadar ilerlemesi talep ediliyor. Bu yasa teklifiyle ilgili olarak Gazi Meclis karar verecek ve sonrasında durum netleşecek.
Türkiye'de olduğumuz için her şeyin mümkün olduğunu söyleyebiliriz. 8 Eylül 1999'dan sonra işe girenlerle ilgili olarak, belirli bir yaşa geldiklerinde 'yaşlısın' gerekçesiyle işe alınmamaları bu talebin nedenlerinden biri. Bağ-Kur'lularla ilgili olarak da 8 Eylül 1999'dan sonrasıyla ilgili çıkan kanunlar nedeniyle, geriye dönük olarak ispat etseler bile, yasadan kaynaklı olarak bu günleri alamıyorlar ve yaşları da aynı şekilde 58, 60 hatta 65 yaşa kadar gidiyor. Bunun düzeltilmesi ile ilgili bir yasa teklifi sunuldu. Süreci yine meclisimiz belirleyecektir.”
