Avrupa Birliği’nin savunma sanayisine 150 milyar avroluk fon sağlama önerisi, Fransa ve Almanya arasındaki uzun süredir devam eden tartışmayı yeniden alevlendirdi.
Anlaşmazlık, Avrupa’nın yeniden silahlanma sürecinde Birlik dışındaki ülkelerin rol oynayıp oynamayacağı sorusuna dayanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD ordusunun sunduğu korumanın devam etmeyebileceğine dair açıklamaları Avrupa’da endişe yarattı.
Bunun üzerine AB ülkeleri savunma harcamalarını artırma ve Soğuk Savaş’tan bu yana zayıflayan yerel askeri sanayilerini güçlendirme kararı aldı.
Geçen hafta Avrupa Komisyonu, üye devletlere askeri üretimlerini hızlandırmaları için 150 milyar avro kredi verilmesini önerdi. Genel olarak siyasi destek sağlansa da fonun nasıl kullanılacağı konusunda yoğun lobi faaliyetleri sürüyor.
'Türkiye ve diğer ülkeler de yararlansın'
Perşembe günü yapılan AB zirvesinde Almanya Başbakanı Olaf Scholz, fonun Birlik dışındaki müttefikler için de açık olması gerektiğini savundu.
Scholz, “Bizim için önemli olan, bu destekten Avrupa Birliği’ne üye olmayan ancak yakın işbirliği içinde bulunduğumuz ülkelerin de yararlanabilmesidir. İngilitere, Norveç, İsviçre ve Türkiye gibi ortaklardan bahsediyorum” dedi.
Ancak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa’nın savunma sanayisini güçlendirmeye odaklanması gerektiğini belirtti. “Bu harcamaların Avrupa dışından tedarik edilen hazır sistemlere gitmemesi gerekiyor” diyerek, önceliğin Avrupa merkezli üreticilere verilmesi gerektiğini vurguladı.
Başlamadan bitecek mi?
Brüksel’deki diplomatlar, 150 milyar avroluk planın, Avrupa Savunma Sanayisi Programı’nda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle sekteye uğrayabileceğinden endişeli.
Fransa, AB dışındaki bileşenlere harcanacak paya sınırlama getirilmesini ve üçüncü ülkelerin fikri mülkiyet koruması altındaki savunma ürünlerine yasak getirilmesini talep ediyor.
Komisyon, önümüzdeki on gün içinde ayrıntılı teklifi hazırlamaya çalışırken Paris, Berlin ve diğer başkentlerle sıkı temas halinde olmayı planlıyor. Bir AB yetkilisi, “Bu plan bir hafta önce yoktu, iki hafta içinde hazır hale gelmesi gerekiyor. Tavizler verilecek” dedi.
